AFVN

Nieuwe wet in Spanje ondermijnt democratische vrijheden

1 juli 2015 - Vandaag treedt een uiterst strenge Wet voor Publieke Veiligheid in werking, die Spanje terugstuurt naar de tijd van dictator Franco. Tegenstanders noemen de wet wel de "Ley Mordaza": een mordaza is een prop waarmee de mond wordt gesnoerd.

Foto: DiagonalperiodicoBeledigen van een politieagent: 600 euro. Verspreiden van foto’s van de politie in actie: 30.000 euro. Verbranden van de nationale vlag: ook 30.000 euro. Demonstreren op een plaats waar dat niet is toegestaan, en hiermee 'de orde verstoren': 600.000 euro. Beledigen van de koninklijke familie op de sociale media valt vanaf nu onder 'terroristische activiteit'.

Een wet van van een militaire junta? Nee. Tenminste, officieel toch echt niet. Maar deze boetes van de Wet voor Publieke Veiligheid kunnen vanaf vandaag uitgedeeld worden. Tegenstanders van de Ley Mordaza, zoals de wet in de volksmond wordt genoemd (een mordaza is een prop waarmee de mond wordt gesnoerd), vrezen dat Spanje veertig jaar terug in de tijd gaat. Tot 1975 gingen de Spanjaarden gebukt onder het regime van dictator Franco. Bejaarde Spanjaarden herinneren zich bijvoorbeeld nog heel goed dat het heel normaal was, dat een politieman je op de tram een draai om de oren gaf, wanneer je een vriendin vlug op de wang kuste.

Het wetsvoorstel werd ingediend door de regerende rechtse Partido Popular (PP). Volgens Jorge Fernández Díaz, minister van Binnenlandse Zaken, is de wet noodzakelijk om het evenwicht tussen veiligheid en vrijheid te bewaren en passen de regels 'uitstekend' in het Spaanse rechtssysteem. Sinds het uitbreken van de crisis in 2008, gaan de Spanjaarden regelmatig en massaal de straat op om te protesteren: meestal tegen het politieke beleid in het algemeen en bezuinigingen in het bijzonder.

Behoudens de PP werd door alle politieke partijen tegen het omstreden wetsvoorstel gestemd. Volgens de linkse partijen worden met de wet de Spaanse democratie en de fundamentele rechten en vrijheden van de Spanjaard 'vermoord'. Meerdere politici droegen tijdens het debat over de wet symbolisch een prop in hun mond.

IJzeren arm

Persvrijheid wordt eveneens aan banden gelegd, want er bestaat vanaf nu ook een verbod om politieagenten in actie te fotograferen. Veel fotografen weten al enkele jaren dat ze tijdens betogingen van de wapenstok kunnen krijgen wanneer ze trachten politiegeweld op beeld vat te leggen. Maar nu worden die klappen officieel en je krijgt er een boete bovenop wanneer je tegenpruttelt.

Ook migranten moeten op hun tellen passen: de Ley Mordaza bepaalt namelijk dat migranten die vanuit Afrika illegaal de Spaanse enclaves Ceuta en Melilla binnenkomen, zonder enige vorm van proces door de politie mogen worden teruggezet. Ceuta en Melilla zijn autonome Spaanse steden, maar liggen feitelijk in Afrika (Marokko). Dat maakt het twee aantrekkelijke bestemmingen voor mensen, vaak uit landen ten zuiden van de Sahara, die Europa willen bereiken. De meesten weten de enclaves te bereiken door over het – streng bewaakte – hekwerk te klimmen, door zich te verschuilen in de dubbele bodem van een auto en zo de grens over te worden gesmokkeld, of via de zee, zwemmend of in een bootje.

De Ley Mordaza is goed nieuws voor de ijzeren arm van de wet. Premier Mariano Rajoy zei ooit na een betoging tegen zijn politiek: "Ik heb geen interesse in mensen die betogen, wat voor mij telt, is de stille meerderheid… die thuis blijft."

Sven Tuytens